SPORCU BESLENMESİNDE KARBONHİDRATIN ÖNEMİ

Karbonhidratlar günlük hayatta olduğu kadar sporcuların beslenmesinde de ayrı bir öneme sahiptir. Karbonhidrat depolarının dolu olması, egzersiz sırasında dayanıklılığın devam ettirebilmesi ve sporcularda beslenme artan enerji ve besin ögesi gereksinmesini karşılayabilmek için ayrı bir öneme sahiptir. Artan fiziksel aktiviteye bağlı olarak ihtiyacı olan besin ögesi miktarı da değişmektedir. Sporcularda beslenmenin düzenlenmesi vücut ağırlığının denetimi, performansın korunması ve geliştirilmesi, vücut glikojen depolarının korunması ve arttırılması, kas proteinlerinin yıkımın önüne geçmek için önemlidir. Sporcuların yarış esnasında ve antrenman sırasında performans kaybını en az indirmek için egzersiz öncesi ve sonrasında doğru bir şekilde beslenmesinin düzenlenmesi sağlanmalıdır.
Sporcunun performansını sporcunun genetik yapısı, uygun antrenman ve beslenme şekli belirlemektedir. Sporcunun enerji gereksinimi, normal de olan enerji gereksinimine göre iki, üç kat artabilmektedir. Sporcunun artan bu enerji gereksinimini karşılayabilmek için öğün sayısını artırılması önemlidir. Sporcuların günde en az üç öğün yemeleri, hatta hafif olmak şartıyla öğün sayısının beşe (3 temel+ 2 ara) çıkarılması sporcunun kan şekeri düzeyinde devamlılığı ve kas glikojen depolarında doygunluğu sağlayacaktır. Sporcuların müsabakalar için çıkacakları yolculuklarda da beslenmelerine dikkat etmelilerdir. Sporcuların müsabakalarda başarılı olabilmeleri için yolculuk esnasında da ihtiyaca uygun dengeli ve doğru ayarlanmış gıdaları almaları gerekir. Eğer sporcular her gün ihtiyaçları olan kaloriyi almazlarsa, özellikle karbonhidrat ve sıvı tüketiminde aksatmaya gidilirse, kas glikojen depoları boşalmaya başlar ve performansları düşer. Bunu önleyebilmek ve sporcuların antrenman yoğunluğuna ve müsabakaya en iyi şekil de uyum sağlayabilmeleri için sporcu diyeti yüksek karbonhidrat içermelidir. Vücut egzersiz sırasında kullandığı glikozu ilk iki saat içerisinde, tükettiği sıvı veya katı olarak tükettiği karbonhidratlardan sağlanır. Bundan dolayı egzersizden önce glikojen depolarının dolu olması çok önemlidir. Yüksek karbonhidratlı beslenme beslenme glikojen depolarını 2-3 kat arttırabilmektedir.
Spor esnasındaki beslenmede en az spor öncesi ve sonraki beslenme kadar önemlidir. Yoğun egzersiz ve müsabaka programları sporcularda enfeksiyona olan yatkınlığı arttıran immün sistem harabiyetine yol açar. Egzersiz esnasında tüketilen karbonhidrat bu durum önüne geçmekle birlikte sporcunun müsabaka boyunca kan şekerinin sabit kalmasını ve glikojen depolarının boşalmasına bağlı olarak performansının düşmesini önlemektedir. Spor sonrasında en kısa zamanda tüketilen ve belli bir süre boyunca tüketilen karbonhidrat kasların kaybettiği glikojenin yerine konulmasında ve hızlı toparlanması için çok önemlidir. Yapılan sporun türüne göre de alınması gereken karbonhidrat miktarı değişmektedir.